Trà Thái Nguyên không chỉ là sản vật nông nghiệp, mà đang vươn lên thành biểu tượng văn hóa và kinh tế với mục tiêu tỷ đô đến năm 2030.
Trà Thái Nguyên – Hành trình hơn một thế kỷ
Được thiên nhiên ưu đãi về thổ nhưỡng, khí hậu cùng nguồn nước tinh khiết, Thái Nguyên từ lâu đã được mệnh danh là “đệ nhất danh trà” của Việt Nam. Trà Tân Cương với hương cốm non, vị chát dịu và hậu ngọt sâu lắng đã đi vào đời sống và trở thành di sản văn hóa đặc sắc.
Từ đầu thế kỷ XX, người Pháp đã đưa cây chè vào vùng Tân Cương, mở đầu cho hành trình gắn kết giữa kỹ thuật canh tác hiện đại và tri thức bản địa. Trà Thái Nguyên không chỉ là nông sản, mà còn mang đậm hồn đất Việt – điều được minh chứng qua tư liệu lịch sử và sự công nhận của giới nghiên cứu.

Diễn đàn “Trăm năm đệ nhất danh trà” – Kết nối di sản và kinh tế
Ngày 20/5/2025, tại Không gian Văn hóa trà của HTX Chè Hảo Đạt (TP. Thái Nguyên), Diễn đàn “Thái Nguyên – Trăm năm đệ nhất danh trà” đã được tổ chức. Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động “Trà Việt – Văn hóa và Di sản” nhân dịp kỷ niệm 5 năm Ngày Trà thế giới.
Diễn đàn không chỉ tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa của trà Thái Nguyên, mà còn đặt nền móng cho chiến lược phát triển ngành chè theo hướng bền vững. Người tham dự được trải nghiệm lễ nghi thưởng trà truyền thống, tham quan quy trình chế biến trà thủ công, tìm hiểu về giống chè trung du quý hiếm – di sản sống của vùng đất Tân Cương.
Khát vọng tỷ đô – Chiến lược phát triển chè Thái Nguyên 2025 – 2030
Theo Nghị quyết số 11-NQ/TU ngày 3/2/2025, ngành chè được xác định là kinh tế mũi nhọn của tỉnh Thái Nguyên, với mục tiêu đóng góp tối thiểu 1 tỷ USD vào GRDP đến năm 2030.
-
Ứng dụng công nghệ cao: Tập trung nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc, xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế.
-
Phát triển du lịch cộng đồng: Các đồi chè, tour trải nghiệm, lớp học nghệ thuật thưởng trà được coi là hướng đi kép – vừa quảng bá văn hóa, vừa tăng trưởng kinh tế.
-
Liên kết chuỗi giá trị: Hợp tác xã – doanh nghiệp – nông dân phối hợp chặt chẽ, hình thành hệ sinh thái chè bền vững.
-
Xúc tiến xuất khẩu: Trà Thái Nguyên hiện diện tại Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu, Bắc Mỹ, khẳng định vị thế ở các thị trường khó tính.
Năm 2024, diện tích chè toàn tỉnh đạt hơn 22.200 ha, sản lượng búp tươi trên 272 nghìn tấn, giá trị sản phẩm ước đạt 13.800 tỷ đồng. Thái Nguyên đặt mục tiêu đến 2030 mở rộng diện tích lên 24.500 ha, giá trị sản phẩm đạt 25 nghìn tỷ đồng (~1 tỷ USD).

Trà Thái Nguyên – Sứ giả văn hóa Việt Nam
Không chỉ dừng ở kinh tế, trà Thái Nguyên còn mang sứ mệnh văn hóa. Nhà nghiên cứu Mông Đông Vũ khẳng định trà Thái Nguyên đặc sắc bởi 5 yếu tố: Sắc – Khí – Hương – Vị – Thần, trong đó “Thần” chính là cái hồn tinh túy khiến người thưởng trà nhớ mãi.
Trà đã trở thành “sứ giả mềm” của văn hóa Việt, đại diện cho lối sống chậm, tỉnh thức và sự kết nối giữa quá khứ – hiện tại – tương lai. Mỗi chén trà là sự hòa quyện giữa thiên nhiên, kỹ nghệ truyền thống và triết lý nhân sinh.
Kết luận
Khát vọng tỷ đô không chỉ là mục tiêu kinh tế, mà còn là tầm nhìn đưa Trà Thái Nguyên trở thành trung tâm văn hóa trà châu Á, biểu tượng cho bản sắc Á Đông và niềm tự hào của nông sản Việt trên bản đồ thế giới.